Privécoaching Coachen van een volle zaal Coaching Workshop 'Doen wat ik wil'

Wat is hoogsensitiviteit? – deel 2

Hoogsensitief - Elke van Hoof

In deel 1 heb je kunnen lezen dat bij HSP (Hoog Sensitief Persoon) de informatie op een andere, intensere manier wordt verwerkt. Hierdoor ervaren HSP’ers prikkels anders dan niet HSP’ers. In deze blog lees je over de kenmerken van HSP. Ook dit artikel is een samenvatting van het boek Hoogsensitief -Wat je moet weten, geschreven door Elke van Hoof.

Kenmerken van HSP 

‘HSP’ers beschikken van nature over een sterk inlevingsvermogen. Ze nemen makkelijk non-verbale signalen waar, waardoor ze goed kunnen inschatten hoe een ander zich voelt en wat die precies nodig heeft.’ (p. 72) Wat een HSP’er oppikt aan informatie bij de ander kan wel gekleurd worden door overprikkeling en emoties. Op zo’n moment zegt hetgeen de HSP’er ziet bij de ander meer over hem/haar zelf.

Bij overprikkeling kan iemand met HSP agressief reageren. ‘Er komen steeds meer prikkels binnen die zich opstapelen, want er is geen hersteltijd, geen momenten zonder prikkels. Dit stapelt zich op totdat de vulkaan uitbarst.’ (p.73)

Doordat alles hen dieper raakt, kan een HSP’er erg emotioneel worden. Je kan dit zien als een soort alarmbel van het zenuwstelsel, die aangeeft dat het teveel is geweest. Bijvoorbeeld een flinke huilbui is dan het gevolg.

Door opgebouwde spanning kan iemand met HSP ‘opgewonden’ gedrag vertonen. Bijvoorbeeld als diegene iets leuks gaat doen, dan kan hij/zij niet stilzitten en loopt over van enthousiasme.

Moeite met veranderingen. Bij veranderingen en nieuwe situaties heeft een HSP’er tijd nodig om zich aan te passen en om te herstellen. Daarbij werkt het om er de tijd voor te nemen, zich goed voor te bereiden en/of structuur aan te brengen.

‘Informatie wordt bij HSP’ers dieper verwerkt en dus kan informatie ook harder aankomen. Een diepere verwerking houdt ook het risico in dat je de informatie op jezelf gaat betrekken, ook al is dat helemaal niet nodig.’ (p. 76) Wat er dan vaak gebeurd is dat HSP’ers gaan anticiperen op afwijzing. Voor HSP’ers is het soms moeilijk te begrijpen dat niet-HSP’ers hier geen last van hebben.

HSP’ers zijn gevoelig voor geluid, omdat deze prikkel in onze hersenen binnenkomt en het dus voor overprikkeling kan zorgen. Dit kan leiden tot vermoeidheid, stress, onrust, irritatie, maar ook hoofdpijn, hartkloppingen en zich opgejaagd voelen.

Mensen met HSP hechten een enorm belang aan rechtvaardigheid. Hierdoor zijn conflicten bedreigend. De reactie op onrechtvaardigheid zal intenser zijn bij een HSP’er. In een omgeving waarbij de hoogsensitieve persoon juist rechtvaardig wordt behandeld, levert dit meer positieve gevoelens en sociaal gedrag op.

Hoe weet je of je HSP bent in vergelijking met andere diagnoses?

Als je HSP en autisme/AD(H)D/borderline/hoogbegaafdheid naast elkaar legt, dan zijn er met allemaal overeenkomsten te vinden. Er zijn echter een aantal essentiële verschillen. Wat overeenkomt is dat HSP altijd aangeboren is. Daarnaast is kenmerkend voor HSP dat de kenmerken altijd na overprikkeling zijn. Bijvoorbeeld het ‘drukke gedrag’ van een HSP’er komt door opwinding over een leuke situatie, terwijl iemand met AD(H)D los van de situatie hetzelfde gedrag vertoont. Het gedrag kan dus overeenkomen met die van een stoornis, maar het is tijdelijk van aard (als de overprikkeling voorbij is, dan verandert het gedrag) en de oorzaak is anders. Het is wel opvallend dat er veel hoogbegaafden ook hoogsensitief zijn.

Het is ook mogelijk dat mensen kenmerken van HSP hebben, maar niet HSP zijn. Bijvoorbeeld bij overspannenheid/burn-out kunnen mensen dezelfde kenmerken hebben als bij hoogsensitiviteit. Bij deze mate van stress is iemand inderdaad overprikkeld, alleen betekent dat nog niet dat diegene HSP is. In deze situatie is de persoon namelijk niet geboren met hoogsensitiviteit, maar is er overprikkeling ontstaan door overmatige stress. Als de overspannenheid weg is, zullen ook de kenmerken van HSP verdwijnen.

Om erachter te komen of jij HSP bent, heb je een professional, zoals een psycholoog, nodig, die zich hierin heeft verdiept. Daarbij komen vragenlijsten en gesprekken aan bod.

Bron: van Hoof, E. (2016) Hoogsensitief. Wat je moet weten. Leuven, België: Uitgeverij LannooCampus

Waarin herken jij jezelf of een ander? Ik lees je reactie/vragen graag!

In deel 3 kan je lezen hoe om te gaan met je hoogsensitiviteit, over HSP en werk en HSP en stress.

Wil je het boek lezen? Bestel hem dan direct!

Loop je regelmatig tegen overprikkeling aan? Neem dan contact met mij op. In een vrijblijvend kennismakingsgesprek denk ik met je mee over wat jij nodig hebt.

 

Meer lezen over gerelateerde onderwerpen:
- Wat is hoogsensitiviteit? – deel 1
- Wat is hoogsensitiviteit? – deel 3
- Hoogsensitief en ondernemer. Voor- en nadelen
- 3 Stappen om jezelf meer te accepteren
- De positieve effecten van meditatie

24-01-2017 Deel


(vul hier 'ja' in)
Maak een blog op je website met Websitemachine.nl